لنز آستیگمات
افراد با مشکل آستیگماتیسم می توانند با استفاده از لنز آستیگمات دیدشان را بهبود ببخشند. با پیشرفتات علم و دانش ساخت لنزهای تماسی، لنزهای آستیگمات بسیار عالی به بازار عرضه شده اند که با استقبال بسیار خوبی مواجه شده است. در ادامه ابتدا با مشکل آستیگمات بیشتر آشنا شده و سپس با انواع لنزهای موجود در این زمینه و ویژی های آنها آشنا خواهید شد. در انتها نیز نحوه ی صحیح استفاده از لنز آستیگمات تشریح شده است.
آستیگماتیسم چیست؟
آستگیماتیسم یکی از مشکلات چشمی است که وقتی قرنیه چشم حالت کروی خود را از دست می دهد، به وجود می آید. همانطور که می دانید چشم در حالت طبیعی حالتی کروی و توپ مانند دارد که باعث می شود انعکاس اشعه های نوری بروی شبکیه چشم متمرکز شود.
در آستیگماتیسم انحنای غیر طبیعی چشم باعث می شود که این انعکاس به درستی بروی شبکیه چشم متمرکز نشود و باعث تاری دید شود. در واقع گرد نبودن قرنیه چشم باعث ایجاد دو انحنا می شود که به جای ایجاد یک نقطه ی نورانی بروی شبکیه چشم دو نقطه ایجاد می شود و این باعث ایجاد شکلی ناواضح از تصاویر می کند.
آستیگماتیم نیز مانند نزدیک بینی و دوربینی یکی از عیوب انکساری چشم می باشد و دارای درجات مختلف می باشد. افراد با آستگماتیم پایین، بیشتر دچار سردرد، خستگی و ناراحتی در چشم ها می باشند.
اما افراد دارای آستیگماتیسم های بالاتر علاوه بر این مشکلات دچار تاری دید می شوند و تصاویر را معوج می بینند. از دیرباز برای ذفع این مشکل از عینک استفاده می شده است که با پیشرفت علم لنز آستیگمات و عمل های جراحی چشم نیز برای رفع این مشکل ارائه شده اند.
انواع آستیگماتیسم
آستیگماتیسم را می توان به صورت های مختلف دسته بندی کرد. در کنار آستیگماتیسم قرنیه که یکی از متداول ترین نوع آستیگماتیسم می باشد، حالت های زیر نیز برای دسته بندی آستیگماتیسم استفاده می شود:
آستیگماتیم عدسی
این نوع از آستیگماتیسم نیز مشابه آستیگماتیسم قرنیه می باشد با این تفاوت که به جای قرنیه عدسی انحنای طبیعی اش را از دست می دهد.
آستیگماتیسم عادی یا غیر عادی
در آستیگماتیسم عادی دو منحنی نسبت به یکدیگر زاویه 90 درجه دارند، در حالی که درآستیگماتیسم غیر عادی این زاویه دیگر 90 درجه نمی باشد.
آستیگماتیسم همراه با دیگر عیوب انکساری چشم
آستیگماتیسم می تواند همراه با دیگر عیوب انکساری چشم یعنی نزدیک بینی، دوربینی نیز همراه شود. همچنین می تواند مختلط نیز باشد. در این حالت یکی از انحناها دوربین و دیگری نزدیک بین می باشد.
علل ایجاد آستیگماتیسم
یکی از شایع ترین علت ایجاد آستیگماتیسم، عوامل ژنتیکی و ارثی می باشد. نوزدانی که نارس به دنیا می آیند نیز بیشتر در معرض این مشکل چشمی می باشند. آسیب به چشم در صورتی که باعث زخم قرنیه شود نیز می تواند منجر به آستیگماتیسم شد. قوز قرنیه در بلند مدت نیز باعث نازک شدن قرنیه و ایجاد آستیگماتیسم شود.
راه های درمان آستیگماتیسم
اگر آستیگماتیسم خفیف باشد، معمولا پزشکان و اپتومتریست ها درمانی تجویز نمی کنند. اما در صورت شدت پیدا کردن این مشکل می توان از عینک، لنز آستیگمات و یا جراحی لیزر استفاده کرد. لنز آستیگمات یک روش معمول برای اصلاح این مشکل در دید می باشد که در ادامه بیشتر با عملکرد لنزهای اصلاحی و انواع لنز آستیگمات آشنا خواهید شد. البته استفاده از لنز آستیگمات برای افراد بالای 12 سال تجویز می شود و زیر این گروه سنی مستلزم به استفاده ی عینک می باشند.
لنز آستیگمات
لنز آستیگمات یک نوع لنز طبی می باشد که برای اصلاح عیوب انکساری چشم به کار می رود. این لنزها مانند لنزهای طبی یک عدسی نازک می باشد که بروی قرنیه چشم قرار می گیرد. لنزهای تماسی طبی معمولی قابلیت برطرف کردن عیب آستیگماتیسم چشم برای نمره ی بیشتر از 1.5 را ندارند و باید از لنز آستیگمات استفاده شود.
لنز آستیگمات در دو نوع لنز طبی نرم و سخت تولید می شوند. لنز آستیگمات دارای طراحی پیچیده و تکنولوژی ساخت خاصی می باشد. به همین علت قیمت لنز آستیگمات نسبت به دیگر لنزهای طبی موجود بالاتر می باشد. تفاوت این نوع از لنزها با دیگر لنزهای طبی معمولی در این است که توانایی انحراف نور را در یک جهت بیشتر از جهات دیگر دارد.
انواع لنز آستیگمات
لنزهای آستیگمات دارای انواع زیر می باشند:
لنز آستیگمات توریک
اولین لنز توریک که توانست تاییدیه FDA را دریافت کند، مارک استار، محصول کشور آمریکا بوده است که در دو مدل برای تصحیح آستیگماتیسم بالای 2 دیوپتر و بیش از 3.5 دیوپتر به بازار عرضه شد. لنز آستیگمات توریک نوی لنز نرم می باشد که با مواد هایدروژل معمولی و یا هایدروژل سیلیکنی ساخته شده است. لنز های نرم توریک متفاوت با لنزهای نرم اسفریک می باشند. لنز نرم آسفریک تنها برای تصحیح نزدیک بینی ودور بینی کاربرد دارد. همچنین لنز های نرم توریک قابلیت چرخش بروی چشم دارد که مانع خستگی و خشکی چشم می شود، اما لنزهای نرم آسفریک این قابلیت را ندارد و نمی توان مدت زمان طولانی از آن استفاده کرد.
لنز توریک ICL
یکی از انواع لنزهای توریک، لنز توریک ICL می باشد. این لنز نیز یک لنز تماسی طبی است که نیز برای اصلاح دور بینی، نزدیک بینی آستیگماتیسم کاربرد دارد با این تفاوت که به جای این که بروی سطح چشم قرار بگیرد در داخل چشم، در بین عدسی و عنبیه چشم قرار می گیرد. با استفاده از این لنز دیگر نیاز به قرار دادن و گذاشتن روزانه ی لنز و مراقبت های آن نیستید. تنها باید به طور سالانه توسط پزشک معالج چک شود.
لنز توریک سیلیکون هایدروژل
این لنز ها به طور سفارشی برای افرادی که دارای مشکل آستیگماتیسم، کراتوکونوس خفیف و قرنیه های آسیب دیده و به صورت فصلی ساخته می شود. همانطور که اسمش پیدا است جنس این دسته از لنزها از سیلیکون هایدروژل می باشد.
ویژگی های لنز آستیگمات توریک
- لنزهای توریک با تجه به نوع جنس خاصی که دارند، همجنین انداره ی مناسبی که طراحی می شوند، می توانند به راحتی در چشم بچرخند و این کار مانع خستگی و خشکی چشم می شود. همچنین این چرخش باعث می شود که واضح ترین تصویر بروی شبکیه چشم تشکیل شود.
- لنز آستیگمات توریک در حالت ها و طول های متفوت ساخته می شود که می تواند مشکلات آستیگماتیسم نزدیک بینی و یا دور بینی را نیز برطرف کند.
- برای جلوگیری از چرخش لنز در چشم؛ قسمت پایین لنز را با ضخامت بیشتری می سازند که مانع چرخش لنز در چشم شود.
- لنز های آستیگمات توریک را می توان بر اساس مدت استفاده در دوسته ی مصرف روزانه ( ماهانه، فصلی، سالانه) و یکبار مصرف تهیه کرد.
لنز آستیگمات نفوذ پذیر به گاز
یکی دیگر از انواع لنزهایی که برای اصلاح آستیگمات کاربرد دارند، لنزهای سخت نفوذ پذیر به گاز یا GP می باشد. این لنزها بر خلاف لنزهای نرم حالت خود را خفظ می کنند و مطابق با فرم غیر معمول قرنیه تغییر شکل نمی دهند. سطح یکنواخت لنزهای GP جایگزین قرنیه معیوب که وظیف ی انکسار نور را برعهده دارد، می شود و بدین ترتیب بدون نیاز به کنرل چرخش ( لنز های توریک) آستیگماتیسم را برطرف می کند.
نوع دیگری از لنزهای نفوذ پذیر به گاز با طراحی توریک نیز در بازار قابل مشاهده است که تنها برای حالتهای آستیگماتیم عادی و غیر عادی کاربرد دارد.
ویژگی های لنز آستیگمات نفوذ پذیر به گاز
- این لنز ها دید بهتر و واضح تری نسبت به لنزهای توریک ایجاد می کند اما به علت استفاده ی سختشان کمتر مورد استقبال قرار می گیرد.
- مدت زمان تطابق این لنزها با چشم یک هفته می باشد و نسبت به لنزهای توریک نیاز به زمان طولانی تری می باشد.
- این لنزها مخصوص هر شخص، با توجه به شماره ی چشمش تولید می شود. به همین علت نسبت به لنزهای توریک دارای قیمت خرید لنز بالاتری می باشد.
- لازم نیست این لنزها را شب قبل از خواب بیرون آورد و مدت زمان طولانی می توان از آن استفاده کرد.
لنز آستیگمات هیبریدی
لنزهای هیبریدی ترکیبی از دو نمونه لنز توریک و لنز نفوذ پذیر به گاز می باشد. لنز آستیگمات هیبریدی ، دارای یک نقطه مرکزی می باشد که از مواد لنز تماسی نفوذ پذیر به گاز ساخته شده است و اطراف آن نیز با مواد هایدروژل سیلیکونی ساخته شده است.
ویژگی های لنز آستیگمات هیبرید
- لنزهای هیبرید دارای سایز بزرگتری نسبت به لنزهای نفوذ پذیر گاز می باشند و همچنین دارای لبه های نازکتری نسبت به آن لنزها می باشند. این ویژگی ها امکان افتادن آن ها از چشم را حین فعالیت ها به حداقل رسانده است.
- این لنز ها نسبت به لنزهای نفوذ پذیر به گاز استفاده راحت تری دارند، اما وضوح دید کمتری نسبت به لنزهای نفوذ پذیر با گاز دارند.
- این لنز ها مشابه با لنزهای نفوذ پذیر به گاز نیاز به زمان برای انطباق دارند.
- همچنین مانند لنزهای نفوذ پذیر به گاز منحصرا برای هر فرد ساخته می شود و دارای هزینه بالاتری می باشد.
ویژگی های لنز آستیگمات
- لنز های آستیگمات سازگاری زیستی بسیار عالی با چشم انسان دارد و استفاده ی آنها را راحت کرده است.
- سازگاری اپتیکی مناسب برای رفع اختلالات چشم یکی دیگر از ویژگی های مفید لنز آستیگمات می باشد.
- قابلیت چرخش که سازگاری مکانیکی و کاربردی بسیا خوبی برای چشم فراهم کرده است.
- قابلیت انعطاف پذیری بالا و تنوع بسیار زیاد دراین لنزها که توانسته است سلایق مختلف را پوشش دهد.
- توجه داشته باشید لنز آستیگمات رنگی در ایران وجود ندارد.
چه کسانی مجاز به استفاده ی لنز آستیگمات هستند ؟
استفاده از لنزهای آستیگمات مشروط به تشخیص به پزشک و در طی معایناتی که انجام می دهد برای افراد زیر مجاز می باشد:
- افرادی که دچار عیوب انکساری چشم و به طور مشخص دچار آستیگماتیسم هستند.
- افرادی که دچار نا منظمی در سطح قرنیه هستند.
- افرادی که دچار پیرچشمی هستند
چه کسانی مجاز به استفاده ی لنز آستیگمات نیستند ؟
افراد زیر 18 سال و همچنین کسانی که مبتلا به قرنیه خشک می باشند مجاز به استفاده از لنز آستیگمات نیستند. مشخص شدن این موزد نیز هم تنها با معاینه پزشک مشخص می شود. پس حتما قبلا از اقدام به خرید لنز آستیگمات با یک پزشک یا اپتومتریست بخواهید چشمانتان را معاینه کند.
روش صحیح استفاده و نگهداری از لنز آستیگمات
یکی از مشکلاتی که مصرف کنندگان لنزها با آن مواجه هستند، عدم اطلاع و آگاهی کافی از نگهداری و استفاده ی لنز آستیگمات می باشند. متاسفانه حتی در هنگام خرید مشاوره ی صحیح و کافی به خریداران این محصول داده نمی شود. در ادامه برخی از مهمترین نکات استفاده از این کالا ارائه می شود تا با رعایت این نکات خطرات و عوارض استفاده از لنز به حداقل برسد.
نکات خرید لنز آستیگمات
- قبل از خرید لنز آستیگمات با یک متخصص چشم مشورت کنید و بخواهید چشمانتان را معاینه کند و از سلامت چشمتان مطمئن شوید.
- برای خرید لنز آستیگمات دانستن شماره و محور چشم ظروری است و پس حتما قبل از سفارش با مراجعه از اپتومتریست از شماره صحیح چشمتان اطلاع پیدا کنید.
- برای خرید لنز آستیگمات به فروشگاه های معتبر نمایندگی های مجاز فروش مراجعه کنید تا از سلامت و صحت کالای خریداری شده مطمئن باشید.
نکات استفاده ی صحیح لنز آستیگمات
- دستهایتان را کاملا تمیز با آب و صابون بشورید و با حوله ای که پرز نداشته باشد خشکشان کنید.
- به آرامی وبا کمک سر انگشتتان لنز آستیگمات را از جا لنزی جدا کرده و بروی سر انگشتتان فرار دهید.
- روبه روی آینه بایستید و با انگشت وسط پلکتان را به آرامی به پایین بکشید و به آرامی لنز را با کمک انگشت سبابه در داخل چشم قرار دهید.
- برای خارج کردن لنز آستیگمات از چشم نیز با کمک انگشت سبابه انتهای پلک را به آرامی به خارج بکشید و چندبار پلک بزنید تا لنز به راحتی از چشمتان جدا شود.
- بعد از خارج کردن لنز باید آن را با محلول های مخصوص لنز که از قبل تهیه کرده بشورید و سپس در جا لنزی قرار دهید. برای تمیز کردن لنز آستیگمات، چند قطره محلول مخصوص بروی آن بریزید و سپس به آرامی با کمک انگشت سبابه به صورت خطی ( عقب و جلو ) لنز را ضد عفونی کنید. این کار را برای هر دو طرف لنز انجام دهید. تمیز کردن لنز به صورت چرخشی امکان پریده شدن لبه های لنز و همچنین پارگی را افزایش می دهد.
- پس از قرار دادن لنزها در محفظه ی مخصوص لنز اطمینان حاصل کنید که محفظه به مقدار کافی با مایع لنز پر شده است و سطح لنز را کاملا می پوشاند.
نکات نگهداری صحیح لنز آستیگمات
- بیشتر از مدت مجاز استفاده از لنز آستیگمات، از انها استفاده نکنید.
- به طور منظم جا لنزی ها را با سرم فیزیولوژی شست و شو دهید
- حداقل ماهی یکبار جا لنزی را تعویض کنید.
- اگر لنزهایتان از نوع دامی نیستند قبل از خواب آن ها را خارج کنید.
- هیچوقت لنزتان را با آب و محلول های که از خود رسوب باقی می گذارند نشورید.
- هرگز لنز خود را به دیگران قرض ندهید و از لنز دیگری نیز استفاده نکنید و توجه داشته باشید که این یک وسیله ی کاملا شخصی است. استفاده از لنز دیگری علاوه بر انتقال عفونت های چشمی، امکان انتقال بیماری هایی نظیر هپاتیت و ایدز را نیز افزایش می دهد.
با رعایت نکات فوق سلامت چشم خود را تضمین کرده و عوارض و خطرات ناشی از استفاده لنز آستیگمات را تا حد قابل توجهی کاهش خواهید داد. رعایت نکات بهداشتی اصلی ترین شرط برای استفاده از لنزهای تماسی می باشد.
